مراحل رشد شهر بندر انزلی از سال ۱۳۳۵

– اولین طرح شهری : طرح پیشنهادی شهر همدان توسط کارل فریش ؛ ۱۳۱۰ ه.ش.

– اولین قانون شهرسازی : قانون تعریض و توسعه معابر و خیابان ها ؛ ۱۳۱۲
( تخریب دیوارهای شهر و ساخت خیابان های جدی روی خندق های کهن )
– تشکیل شورای اقتصاد ؛ ۱۳۱۶
– تهیه اولین نقشه شهرسازی قرن کنونی و مربوط به شهر تهران توسط مستشاران فرانسوی :۱۳۱۶
– قانون و آیین نامه پیشامدگی در گذرگاه ها و خیابان ها ؛۱۳۱۸
– اصلاح قانون توسعه معابر :۱۳۲۰
– تشکیل بخش شهرسازی و طرح ریزی در سازمان آمریکایی موسوم به اصل چهار ترومن۱۳۲۴ ( اولین بار طرح ریزی شیراز توسط: گیبس ؛ اصفهان توسط :کوکس ،سنندج توسط آلتون )
– تشکیل شورای عالی اقتصاد : ۱۳۲۳
– تاسیس سازمان برنامه : ۱۳۲۷
– تصویب قانون نوسازی و عمران شهری : ۱۳۲۷
– قانون شهرداری ها : ۱۳۳۴
– قانون کمک زمینی برای اجرای برنامه های شهرسازی و اقدامات عمرانی : ۱۳۳۹
– از دهه ۴۰ تهیه طرح های شهری در دستور کار کارگزاران قرار گرفت
– آغاز طرح های شهری با کیفیتی که هم اکنون در کشور متداول است : از برنامه سوم (۱۳۴۱-۴۶ )
– تاسیس وزارت آبادانی و مسکن و دبیرخانه شورای عالی شهرسازی : ۱۳۴۳
– تصویب طرح جامع برای بندرلنگه به عنوان اولین شهر : ۱۳۴۴
– تاسیس مرکز آمار ایران : ۱۳۴۴
-.شروع واقعی تهیه و اجرای طرح های جامع : برنامه چهارم (۱۳۴۷-۵۱ )
– قانون اصلاح پاره ای از مواد و الحاق چند ماده به قانون شهرداری : ۱۳۴۵
– آغاز اقدامات عمده برای تحقق بخشیدن به اهداف برنامه ریزی شهری در ایران : ۱۳۴۵
– قانون نوسازی و عمران شهری : ۱۳۴۷
– تصمیم تهیه طرح های جامع برای شهرهایی که در سرشماری سال ۴۵ بالای ۲۵۰۰۰ جمعیت داشته اند؛ برنامه پنجم
– تصویب قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری : ۱۳۵۱ ( شروع اقدام اساسی برای تهیه طرح تفصیلی شهرهایی که طرح جامع آنها تصویب شده بود تغییراتی در تیپ ۱۲ )
– تصویب قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی : ۱۳۵۳
– تغییر در مطالعات طرح های جامع در قرارداد تیپ ۱۲ توسط سازمان برنامه : ۱۳۶۳

– از سال ۶۹ : تفویض اختیار تصویب طرح جامع مناطق جنگ زده و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر به شورای شهرسازی استان ، بررسی و تصویب طرحها ی تفصیلی شهر ها به عهده همان استانداری و توسط کمیسیون ماده ۵ ، به منظور افزایش سرعت تصویب طرح ها صورت گرفت
– آخرین نگرش در زمینه تحول طرحهای جامع : تهیه طرح جامع شهرستان که از سال ۱۳۷۰ مطرح شده است
– تهیه طرح مطالعات جامع حمل و نقل شهرهای بزرگ کشور با تاسیس شورای عالی هماهنگی ترافیک شهر های کشور و استقرار دبیرخانه آن در وزارت کشور
– قانون تاسیس شورای عالی جهت تعیین نحوه بررسی و تصویب طرح جامع و تفصیلی : ۱۳۵۱
– قانون تغییر نام : ۱۳۵۳ ( علاوه بر طرح جامع و تفصیلی، طرح هادی و جامع سرزمین تعریف و مرجع تصویب تعیین شده )
– قانون برنامه پنج ساله سوم : تهیه طرح ساماندهی فضا و سکونت گاه های روستایی پیش بینی شد
– اساسنامه بنیاد مسکن مصوبه مجلس : تهیه طرح هادی روستایی مقرر و مرجع تصویب تعیین شده است
– در آیین نامه مربوط به استفاده از اراضی و احداث بنا و تاسیسات خارج از محدوده قانونی شهرها :
به طرح های ناحیه ای اشاره و تصویب نامه وزیران ( سال ۷۳ ) مراجع تعریف ، تهیه و تصویب تعیین شده است.

– مصوبه سال ۷۱ شورای عالی اداری : تهیه طرح آمایش توسط سازمان برنامه و تهیه طرح کالبدی ملی توسط وزارت مسکن به ازای طرح جامع مقرر گردیده است
– طی دو تصویب نامه هیئت وزیران در ۷۱ و ۷۴ : به ترتیب تهیه طرح های شهر های جدید و مجموعه های شهری مقرر و مرجع تصویب مشخص شده است
– قانون نوسازی و عمران شهری : ۱۳۴۷
– آیین نامه استفاده از اراضی و احداث بنا و تاسیسات در خارج از محدوده و حریم شهر ها : ۱۳۵۵
– قانون نظارت بر گسترش شهر تهران : ۱۳۵۲
– قانون تملک آپارتمان ها : ۱۳۴۲
– تفکیک اراضی از ۱۳۴۵ به شهرداری محول گردید
-.نسبت جمعیت شهری و تعداد شهرهای کشور از ۴۷٫۳% و ۳۷۳ شهر به ۵۷% و ۶۴ شهر در سال ۱۳۷۵ افزایش یافته است . پیش بینی برای سال ۱۴۰۰ ؛ ۶۹٫۱% و ۱۹۳۲ شهر
-. طی سالهای اخیر نگرش محدود و موضعی به فضاهای فعالیت و سکونت انسانی منتفی گردیده و ملاحظه همزمان شهر و روستا در ارتباطی ناگسستنی جایگزین شده است و دید آمایشی در کنار دید کالبدی رواج یافته است.
نوسازی : تجدید بنا در محله های موجود
بهسازی : بیشتر به جنبه های اجتماعی می پردازد . اصلاح وضع محله ها را بهسازی میگویند.
نوسازی و بهسازی شهرها از سال ۱۳۱۰ ه.ش. شروع و تا سال ۱۳۲۰ ادامه داشت . سال ۱۳۲۰ تا ۱۳۴۵ به علت تلاطم های ناشی از جنگ جهانی دوم نوسازی و بهسازی متوقف میشود از سال ۱۳۴۵ با الحاق چند ماده به قانون شهرداری ها، نوسازی و بهسازی مجددا از سر گرفته میشود.

-. تصویب قانون بلدیه : ۱۲۸۶
– برای اولین بار در ایران در سال ۱۳۱۲ طرح تعریض معابر انجام شد که این اولین طرح و قانون شهر سازی محسوب میشود این قانون در سال ۱۳۲۰ تحت عنوان قانون توسعه معابر اصلاح گردید. در سال ۱۳۲۱ آیین نامه ساختمانی شهر تهران و گذر ها به تصویب رسید
– واحد شهرسازی در اداره امور شهرداری های وزارت کشور تاسیس گردید : ۱۳۴۱
-.قانون شهرداری ها در سال ۱۳۳۴ به تصویب رسید
– تهیه طرح هادی شهری از سال ۱۳۳۴ به صورت طرح های گذربندی در وزارت کشور و توسط کارشناسان آمریکایی و آلمانی آغاز شد
-.تهیه طرح های هادی از سال ۱۳۵۳ با قانون تغییر نام ، جنبه قانونی یافت . طرح هادی یک طرح ده ساله است و مقیاس آن ۲۰۰۰⁄۱ میباشد.
– تهیه طرح های هادی توسط دفتر فنی استانداری ، سازمان همیاری شهرداری ها و همکاری مشاور انجام میگیرد.
– سازمان همیاری شهرداری ها در سال ۱۳۶۵ تشکیل شد.
– در سال ۱۳۴۳ وزارت آبادانی و مسکن و شورای عالی شهرسازی تاسیس شد.
– اولین شهری که توسط شورای عالی شهرسازی طرح جامعش تصویب شد شهر بندر لنگه بود که در سال ۱۳۴۳ تصویب شد.
– در سال ۱۳۵۱ قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب رسید.
-.قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی در سال ۱۳۵۳ به تصویب رسید.

– طرح جامع : برنامه هایی برای کنترل و هدایت رشد شهرها و الگوهای صحیح استفاده از اراضی شهرها می باشد . طرح جامع رشد جمعیت و گسترش فیزیکی شهر در آینده را پیش بینی می کند.

– طرح تفصیلی : بر اساس ضوابط کلی طرح جامع تکلیف هر ملک یا قطعه زمین از نظر کاربری.، تراکم ، ارتفاع و تفکیک ارضی در شهر ، ناحیه ،و محله روشن میشود. وضعیت دقیق شبکه های عبوری در این طرح مشخص میگردد.

– طرح هادی شهری : جهت گسترشآتی شهر ؛نحوه استفاده از زمین های شهری برای عملکردهای مختلف و ارائه راه حل های کوتاه مدت برای شهرهای بدون طرح جامع را شامل میشود.

– ماده ۵ تغییر نام : بررسی و تصویب طرح های تفصیلی در استانداری یا فرمانداری کل توسط کمیسیونی به ریاست استاندار یا فرماندار ، رئیس انجمن شهرستان ، شهردار و نمایندگان وزارت مسکن و نماینده مهندسین مشاور تهیه کننده طرح انجام میگیرد . در ارتباط با شهر تهران بررسی و تصویب طرح تفصیلی بر عهده کمیسیونی متشکل از نمایندگان وزارت مسکن،وزارت کشور ، وزارت نیرو ، سرپرست سازمان محیط زیست ، شهردار تهران یا نماینده تام الاختیار او و رئیس شورای شهر تهران میباشد . محل دبیرخانه کمیسیون در شهرداری و دبیر آن شهردار تهران است.

– طرح ساماندهی شهر تهران در رابطه با تجدید نظر در طرح جامع تهران در سال ۱۳۷۱ تهیه و به تصویب شورای عالی شهرسازی رسید. . این طرح ابتدا به عنوان طرح موقت حفظ و ساماندهی شهر تهران توسط وزارت مسکن در سال ۱۳۶۶ تهیه شد . طرح ساماندهی شهر تهران در سال ۱۳۷۰ به تصویب شورای عالی شهرسازی رسیده و در سال ۱۳۷۰ به تصویب شورای عالی شهرسازی رسیده و در سال ۱۳۷۱ به طرح جامع ساماندهی شهر تهران تغییر نام داد .از این سال با همین نام به اجرا درآمد. در این طرح تهران به ۵ حوزه و ۲۲ منطقه تقسیم شده است.

– قانون شهرداری ها در تاریخ ۱۳۴۳ به تصویب رسید.

– اجرای طرح تفصیلی از طرف شهرداری به مهندسین مشاور واگذار میشود.

– طرح های منطقه ای با مقیاس ۵۰۰۰۰⁄۱ و طرح های جامع شهری با مقیاس ۱۰۰۰۰⁄۱ و طرح های تفصیلی با مقیاس ۲۰۰۰⁄۱ و طرح های اجرایی با مقیاس ۱۰۰⁄۱

– شهرداری تهران در سال ۱۳۵۹ مناطق ۱۲ گانه شهر تهران را به ۲۰ منطقه افزایش داد.

محتوای نظری طرح جامع:

– ضرورت ها و برنامه های افزایش جمعیت – اولویت های ملی و اقتصادی و زیست محیطی بهره وری سرزمین و محدودیت های توسعه ناشی از آن ها – نقش اصلی شهر در حال و آینده
– هماهنگی های عمرانی بخش عمومی و خصوصی
-. طرح های جامع در دوره های ۱۰ ساله تهیه میشوند

مراحل تصویب طرح های هادی شهری :
۱- کمیته فنی استان : شامل معاون عمرانی استاندار ، رئیس دفتر فنی استانداری ،مدیر کل مسکن و شهرسازی استان ، مدیرکل فرهنگ و هنر استان، مدیر کل راه استان و رئیس حفاظت محیط زیست استان
۲- بررسی و تصویب در انجمن شهر
۳- تایید و ابلاغ استاندار